Een team wetenschappers uit allerlei vakgebieden wordt er vanaf de aarde op uit gestuurd. Hun missie: de zoektocht naar een planeet waar mensen kunnen wonen. Tijdens de missie stuit het team op een onbekende planeet, met intelligente bewoners die hun planeet Moendoes noemen. De wetenschappers gaan op onderzoek uit: hoe zit het hier met de zwaartekracht, en met de seizoenen? Zijn de lokale dieren gevaarlijk? Hoe zit de taal van de bewoners in elkaar? En wat betekenen die gele driehoekjes?

Expeditie Moendoes is een spannend spel met opdrachtkaartjes, waarin leerlingen een onbekende planeet in kaart brengen. Ze moeten daarvoor informatie verzamelen, gegevens uitwisselen en conclusies publiceren: kortom, te werk gaan als een team wetenschappers. Het spel is geschikt voor alle vakken. Leerlingen maken zo in één lesuur op een speelse manier kennis met de essentie van wetenschap.

En dat spel hebben wij vandaag ook morgen spelen tijdens de zevende dag van de minor KLM! Hoe kan ik het spel het best omschrijven in twee woorden? Super gaaf! Hieronder vindt u een korte speluitleg:

Het spel kan volgens mij het best gespeeld worden vanaf de bovenbouw van de basisschool (groep 7/8). Kinderen leren, op een onderzoekende en ontdekkende manier, veel vaardigheden zoals: samenwerken, relaties leggen, grafieken lezen, informatie ordenen & verzamelen, bronnen bestuderen, enz. Ook past dit spel erg goed bij de 21st century skills! Maar hoe dan?

Samenwerken: bij het spel verdeel je kinderen in tweetallen en geef je ze per tweetal een score formulier. Per tweetal worden er opdrachtenkaartjes gehaald. Door goed samen te werken en tactisch te spelen, probeert het tweetal zoveel mogelijk punten te scoren! Hierbij moet het kind goed met zijn teammaatje communiceren over de eventueel goede antwoorden. Hier worden dus ook de sociale vaardigheden van de kinderen mee gemoeid. Het competitie element in Expeditie Moendoes motiveert de leerlingen om op onderzoek uit te gaan naar de goede antwoorden en zo meer te weten te komen over planeet Moendoes en de Moendianen.

Probleemoplossend vermogen: kinderen proberen (in tweetallen) antwoorden op onderzoeksvragen te vinden. Op verschillende plekken in de klas liggen gegevens over de planeet Moendoes. Zo kan men weergrafieken vinden, maar ook afbeeldingen over de dieren die er leven en het getallenstelsel van de Moendianen. Hun probleemoplossend vermogen komt hier van pas doordat kinderen informatie gaan verzamelen, relaties leren leggen, grafieken gaan lezen en verschillende bronnen gaan bekijken om achter het goede antwoord op hun onderzoeksvraag te komen. Ze denken kritisch na over de mogelijke antwoorden. In hun hoofdjes moeten ze verbanden kunnen gaan leggen tussen verschillende informatiebronnen. Ook creatief denken komt aan de orde doordat kinderen uitgedaagd worden om 'out of the box' te denken.

Zoals u hierboven kunt lezen, is Expeditie Moendoes uitstekend toepasbaar in de onderwijspraktijk. Ik raad het spel zeker aan omdat kinderen erg veel leren van dit spel. Ook werken ze aan een aantal belangrijke vaardigheden die in onze huidige én toekomstige maatschappij erg belangrijk zijn.

Ik ben zelf erg enthousiast geworden over Expeditie Moendoes! Terugkijkend op de werkvorm, kan ik ook met zekerheid zeggen dat ik met alle benoemde vaardigheden bezig ben geweest tijdens het spelen van dit spel. Ik werd erg gemotiveerd door het competitie element van dit spel. Je gaat écht op onderzoek uit! Het verzamelen van informatie en het leggen van verbanden/relaties tussen verschillende gevonden informatie vond ik erg sterk in dit spel. Uiteindelijk was ik zó fanatiek bezig dat ik een mijn teammaat hadden gewonnen! We hadden de meeste punten behaald.

U kunt het spel downloaden als ZIP-bestand via deze site: http://www.praktijk.nu/lesmateriaal/19/expeditie-moendoes.html. Hiervoor moet u uzelf wel aanmelden op deze site en een account aanmaken.

De tijd vliegt, dag 5 alweer! We begonnen vandaag met Simon Sinek en zijn theorie: 'start with why'. Dit heeft betrekking op ondernemingszin en innovatie binnen het onderwijs (en daarbuiten). Simon Sinek was een 'out of the box' denker, hij keek verder dan zijn neus lang was.

Men kende het model wat hiernaast is weergegeven. Men dacht in de volgende fasen: wat doen we? Hoe doen we het? Waarom doen we het?
Een voorbeeldje (computerbedrijf):
- Wat doen we? We verkopen computers.
- Hoe doen we het? Door reclame te maken en computers te verkopen in winkels door heel het land.
- Waarom doen we het? Omdat we winst willen maken.

Uiteindelijk, in de praktijk, werkte deze gedachtegang niet optimaal. Door 'out of the box' te denken, draaide Simon Sinek de gedachtegang om: Waarom doen we het? Hoe doen we het? Wat doen we?
Een voorbeeldje: De gebroeders Wright zijn erg succesvol geworden door de eerste vliegtuigen te ontwikkelen. Zij dachten ook eerst vanuit het waarom:
- Waarom doen we het? Omdat we de wereld willen verbeteren door vliegtuigen te bouwen (verbetering transport/vervoer)

Wanneer je vanuit het waarom redeneert, spreek je het gevoel van mensen aan. Door op deze manier te denken werd het doel van de gebroeders Wright: 'aan mensen verkopen die geloven wat jij gelooft'. Ze gingen opzoek naar mensen die, net als de gebroeders Wright, geloofden in een betere maatschappij door de komst van vliegtuigen. Dit was dus een kwestie van vertrouwen. De gebroeders Wright gingen er 200% voor en namen de mensen die in hun geloofden daarin mee. Daarom werden zij een succes.

Ik ben van mening dat het zo ook gaat met innovaties binnen het onderwijs. Denk vanuit het waarom: daardoor heb je meer kans dat het je doelgroep ook echt aanspreekt en zij gaan reageren op hetgeen wat jij bedacht hebt. Men vindt het over het algemeen best lastig om goed te redeneren en vaak die 'waaromvraag' te stellen. Maar om echt tot de kern van een nieuwe ontwikkeling te komen, is die waaromvraag juist het allerbelangrijkst. Wanneer mensen weten wat het 'nut en doel' van jou innovatie is en dit aanspreekt, willen mensen er meer over horen. Je kunt het dan alsnog hebben over het 'hoe' en 'wat'. Laat je doelgroep geloven in wat je te bieden hebt!

Later in de middag kregen we nog een college over 'leraren voor de toekomst' door o.a. Dr. Ruud Welten. Mijn verwachting was dat er sterk gesproken zou worden over de toepassing van de 21st century skills in het basisonderwijs. Daarentegen ging het vooral over het HBO en middelbaar onderwijs. Ondanks dat gegeven, was het toch een interessante bijeenkomst. Even een samenvatting van wat ik hiervan opgestoken heb en wat bij mij is blijven hangen:

We spreken nu van een vloeibare samenleving: de samenleving is constant in verandering/ontwikkeling. We weten nog niet waartoe we kinderen/studenten opleiden en welke beroepen er in de toekomst zullen bestaan. Vroeger waren veel dingen gegeven: als je vader boer was, was het bijna vanzelfsprekend dat jij ook boer werd. Tegenwoordig hebben we veel meer vrijheid: we kunnen alle kanten op! Maar dit brengt ook een grote onzekerheid met zich mee... We zijn onzeker over onze baankansen en toekomstmogelijkheden.

Daarom is het belangrijk dat we kinderen opleiden voor de samenleving van de 'toekomst'. Daar spelen de 21st century skills op in. Er is niet meer alleen sprake van kennisoverdracht. Kinderen moeten ook leren kritisch en creatief te denken! Kennis die achterhaald is proberen achter je te laten, waardoor je meer plaats kunt creëren voor nieuwe kennis die in de nabije toekomst erg relevant kan zijn. Het is zaak dat kinderen/studenten weten wie ze zijn en wat ze kunnen, zodat ze ook een beeld kunnen vormen van wat zij belangrijk vinden in het leven. Hoe zou een kind zelf les willen hebben? Wat zou hij willen leren? Hier kan de leerkracht invulling aan geven en op in spelen door het kind te begeleiden/te coachen tijdens zijn 'ontdekkingstocht in onze huidige én toekomstige samenleving'.

Laat het kind ontplooien en zich verder ontwikkelen tot een uniek mens. Wat heeft het kind nodig? En wat heb jij nodig als leerkracht? Het is in ieder geval belangrijk dat we de kinderen tools geven om op een beredenerende manier over de toekomst te kunnen leren. De 21st century skills zijn een indicatie van die tools.

Wij, leerkrachten, zijn als het ware de regisseurs in het onderwijs. Hoe de film eruit komt te zien wordt bepaald door de manier waarop jij (als leerkracht) regisseert. Hoe ziet jouw lesaanbod eruit en wat is je rol als leerkracht? Hebben de acteurs (kinderen) ook invloed op de film met hun ideeën en gedachten? Wij hebben het script en weten dus wat de leerlingen 'moeten' weten en kunnen om in een huidige/toekomstige samenleving te kunnen participeren. Maar voor een goede film heb je je acteurs nodig én dat zijn de kinderen. Het is belangrijk dat ieders talent benut wordt en dat de kinderen zich kunnen ontwikkelen om zo steeds meer kennis én vaardigheden op te doen. Zo kunnen ze uitgroeien tot succesvolle. unieke acteurs die later op het witte doek (het werkveld) staan te stralen!

Vandaag hebben we veel gedaan tijdens de 4de bijeenkomst van de minor KLM. Iets minder theorie én meer praktijk stond vandaag op het programma! We begonnen met het maken van ons eigen digitale prentenboekje! De opdracht luidde:
- Maak een digitaal prentenboek (voor kleuters) met behulp van het programma Paint. Deze moet uit tenminste 6 dia's bestaan met ingesproken tekst. Probeer ook interactie op te zoeken met de kinderen.

We gingen aan de slag! Allereerst begonnen ik en een medestudent te brainstormen voor ideeën. We wilden graag iets doen met 21st century skills en ICT- en media gebruik binnen de basisschool. We wilden dat het filmpje aansloot bij onderwerpen die op dit moment centraal staan bij ons in de minor, zoals: onderwijsinnovatie.  Maar hoe konden we dit concreet maken voor kleuters?

Daarvoor bedachten we Ot de robot! Hij komt van de planeet 'Future' en reist naar de aarde om het jongetje Rob te ontmoeten. Robot Ot ziet vervolgens dat het onderwijs op de school van Rob wat achterloopt en wil hier graag iets aan doen! Benieuwd wat? Check hieronder het filmpje:                                                                               
                                                                                                                                                     * tip: zet het geluid niet te hard.

Dit is natuurlijk een eenvoudig voorbeeldje van een digitaal prentenboek, maar toch zijn hier zeker een aantal ICT competenties en vaardigheden bij nodig! Het effectief werken met Paint en Movie Maker zijn hier twee voorbeelden van. Het maken van zo'n dergelijk digitaal prentenboekje is natuurlijk erg leuk. Kinderen zullen hier erg enthousiast over zijn en hier graag mee aan de slag gaan! Het is daarom dan ook zeker toepasbaar in de praktijk! Het kost tijd, vooral wanneer je met z'n tweeën een digitaal prentenboekje wilt maken. Maar wanneer je dit met heel je klas doet, kan het natuurlijk veel sneller! Ga bijvoorbeeld een digitaal prentenboek maken met je klas en stel tweetallen op samen met je klas. Laat die tweetallen vervolgens elk verantwoordelijk zijn voor één of meerdere dia's van het te bewerkstelligen digitale prentenboek!

Met deze (of een dergelijke) werkvorm leer je kinderen veel ICT & media competenties en vaardigheden aan. Kijk maar eens even mee naar de 21st century skills:

Bij het maken van het digitale prentenboekje 'Ot de Robot' heb ik samengewerkt met een medestudent waarbij we samen hebben gebrainstormd en nagedacht over wat we wilden maken en dit samen tot uitvoering hebben gebracht. Beiden moesten hiervoor kritisch denken omdat we iets unieks wilden maken. Ook moesten we ons verplaatsen in de gedachten van een kleuter om het niet te ingewikkeld te maken. Een goede communicatie was daarbij natuurlijk erg belangrijk: elkaars ideeën aanhoren en met elkaar in gesprek gaan over de bedachte ideeën. We werden uitgedaagd om creatief te zijn, door zelf te bedenken hoe je je dia's vorm gaat geven met Paint:
- wat voor achtergrond? Hoe maken we die?
- hoe zien de personages eruit? Wat doen ze?
- hoe zetten we onze ideeën om in een Paint-tekening?
Het effectief werken met Paint om zo mooi mogelijke, maar ook eenvoudige dia's te maken & het werken met Movie Maker om de tekeningen om te zetten in een filmpje, horen natuurlijk bij ICT-geletterdheid. Wanneer wij tegen een probleem aan zouden lopen, zou dat ons probleemoplossend vermogen prikkelen. Daarvoor zijn ook weer de enige sociale vaardigheden vereist om samen een probleem te tackelen en snel een oplossing te bedenken.

Wat wil ik hier nu mee zeggen...? Denk niet te moeilijk! Ga aan de slag met 21st century skills. Dit kan op vele manieren! Zoals je hierboven al hebt kunnen zien, kun je met een eenvoudige tool als Paint en Movie Maker een digitaal prentenboek maken waar alle zeven 21st century skills aan bod (kunnen) komen.

We weten allemaal dat de 21st century skills op bijna elke basisschoolagenda staan als ontwikkelpunt. Een aantal scholen zijn hier al ver in, anderen nog niet. De samenleving veranderd en technologie speelt een steeds belangrijker wordende rol in ons leven. We weten nog niet hoe het onderwijs er in de toekomst uit gaat zien en wat voor banen er in de toekomst gaan bestaan... Wat we wél weten is dat de zeven 21st century skills allemaal een rol gaan (én blijven) spelen in het onderwijs van de toekomst. Om die reden zijn deze skills ook bedacht. Deze vaardigheden hebben we namelijk allemaal nodig in onze huidige én toekomstige maatschappij. Ook in elke lessituatie spelen deze vaardigheden een belangrijke rol. Een basisschool wil kinderen klaarstomen om goed te kunnen participeren in onze maatschappij. Vandaar dat de 21st century skills steeds belangrijker gevonden worden en hier hard mee gewerkt wordt.

Wilt u meer informatie over 21st century skills? Klik op de verschillende knoppen hieronder!